Cent OS မွာ update လုပ္ႏိုင္ေစဖို ့

Cent OS က Fedora လို...RPM base Linux ပါပဲ...ကြ်န္ေတာ္တို ့က Red Hat ကို subscription အခက္ အခဲေတြေၾကာင့္ RPM base linux ေတြကိုကိုယ့္ရဲ  ့Lab မွာသံုးမယ္ဆိုရင္ ဒါေလးေတြေတာ့လုပ္ထားဖို ့ လိုတယ္ေနာ္...
ကြ်န္ေတာ္တို ့က Debian အႏြယ္၀င္ Ubuntu ကိုသံုးျဖစ္ေနၾကေလေတာ့...OS တင္ျပီးစက္တက္လာတယ္ ဆိုရင္ကြ်န္ေတာ္တို ့က terminal ကိုေခၚျပီး ဒီေအာက္္က command ေလးကိုရိုက္လိုက္ရံုပဲ..

$ sudo apt-get update
$ sudo apt-get upgrade 

apt ဆိုတာကေတာ့ aptitute ဆိုတဲ့ keyword အတိုေကာက္....get ကေတာ့ရယူမယ္ေပါ့ဗ်ာ...update ကေတာ့ ကြြ်န္ေတာ့္ရဲ  ့debian အႏြယ္၀င္ျဖစ္တဲ့ ubuntu linux ၾကီးရဲ  ့buildin-os ပိုင္းဆိုင္ရာ package ေတြကိုေရာ...pre-compile ထည့္ထားေပးတဲ့ package ေတြအားလံုးကို update လုပ္မယ္ေပါ့...ေျပာရ မယ္ဆိုရင္ microsoft မွာ windows update run ျပီးေတာ့ windows ကို update လုပ္ခုိင္းတာမ်ိဳးနဲ ့အနီး စပ္ဆံုးတူပါတယ္....

ေရွ ့ဆံုးက sudo သည္ administrator အေနနဲ ့ဒီ command ကို run မယ္လို ့ဆိုလိုတာပါ...ဆိုလိုတာက ေတာ့...right per role ခဲြလိုက္တဲ့သေဘာေပါ့...windows မွာဆိုရင္ သင္ဟာ ရိုးရိုး user တစ္ေယာက္ ဆိုရင္ windows ရဲ  ့system administration task ေတြျဖစ္တဲ့ check disk တို ့..disk defragment တုိ ့ run လို ့မရဘူး....အဲဒီလိုပါပဲ..linux မွာလည္း user တစ္ေယာက္ဟာ administrator group member ( sudo group) ျဖစ္မွ administrative power ရျပီး အခုလို system administrative task ( system update တို ့...upgrade တို ့) လုပ္ႏိုင္တာပါ...sudo group member မဟုတ္ရင္ ဒီ command ကိုသံုးခြင့္ရမွာမဟုတ္ပါဘူး

ဘာျဖစ္လို ့update တို ့...upgrade တုိ ့လုပ္ဖို ့လိုတာလဲ?

ညီေလးတစ္ေယာက္ကေမးဖူးတယ္....ကြ်န္ေတ္ာက linux terminal တစ္ခုကို၀င္ျပီး server တစ္လံုးလံုးကို ၀င္တဲ့အခါ ဒီ sudo apt-get update ရိုက္တာကိုသူေတြ ့ေတာ့ေမးဖူးတယ္...အဲဒါဘာျဖစ္လို ့လုပ္တာလဲ

Linux ဆိုတာ researcher ေတြကအျမဲတမ္း update ေတြ...security patch အသစ္ေတြ...kernel အသစ္ေတြ...အျမဲတမ္းရိွေနတတ္ပါတယ္...ဒီေတာ့ virus update လိုမ်ိဳးေပါ့ဗ်ာ....ကိုယ့္ Linux ကို update လုပ္ထားမယ္ဆိုရင္ ကိုယ့္ Linux ၾကီးရဲ  ့security အေကာင္းဆံုးေပါ့ ...ဘာျဖစ္လို ့လဲဆိုရင္ out-of-date ေတြနဲ ့linux သည္ very---very dangerous for security ျဖစ္လို ့ပါပဲ...


ဒါေၾကာင့္ update လုပ္တာတို ့....ဒီထက္ပိုအဆင္ေျပမယ္ဆိုရင္ upgrade လုပ္မယ္ဆိုရင္အေကာင္းဆံုးပဲ

တကယ္လို ့ကြ်န္ေတာ္တို ့က online ကိုဒီေလာက္သံုးတာမဟုတ္ဘူး....offline update လုပ္ခ်င္တယ္.. ဆိုရင္လည္းရပါတယ္....software package တစ္ခုခ်င္းစီကိုလုပ္မယ္ဆိုရင္လည္းရပါတယ္....software တစ္ခုခ်င္းစီရဲ  ့installer သည္ *.deb နဲ ့ရိွၾကပါတယ္....ဒါေၾကာင့္ debian based linux လို ့ေခၚတာပါ

ကဲ..ဒါကေတာ့ debian အႏြယ္၀င္ linux ေတြျဖစ္တဲ့ ( Ubuntu, Kali, Backtrack, ....) တို ့မွာသံုးရမယ့္ update ေတြပါပဲ....

တကယ္လို ့သင္က RPM (RedHat Packet Manage) base linux တစ္ခုခု ( ဥပမာ...Red Hat, Fedora, Cent OS,....) သံုးေနမယ္ဆိုရင္ သင္က

$ sudo yum install update 
$ sudo yum install upgrade 

လုပ္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္

တစ္ခ်ိဳ ့တေလကေနလဲြရင္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို update လုပ္လို ့မရပါဘူး....ubuntu မွာကေတာ့ဒါမ်ိဳးမရိွ ပါဘူး....ဒီလိုျဖစ္ေနမယ္ဆိုရင္ကြ်န္ေတာ္တို ့က EPEL ( Extra Package for Enterprise Linux) လို ့ေခၚ တဲ့ package ေလးကိုထည့္လိုက္မယ္ဆိုရင္အဆင္ေျပသြားပါမယ္...ဒါေလးကိုထည့္ဖို ့လိုတာပါ

အဲဒီ epel repository ေလးကိုထည့္လိုက္ရင္အဆင္ေျပသြားပါျပီ....EPEL ေလးကိုထည့္ဖို ့အတြက္ ကြ်န္ေတာ္တို ့က

$ sudo yum install epel-release

ကဲ...epel ကိုထည့္ျပီးသြားျပီဆိုရင္ကြ်န္ေတာ္တို ့က  telnet ကို install လုပ္ၾကည့္ပါမယ္..

 ကဲ...y ေလးတစ္ခ်က္သာႏွိပ္လိုက္ .... telnet ကို install လုပ္သြားပါလိမ့္မယ္....အဓိကကေတာ့ epel ကိုထည့္ထားမွသာ update ေတြကိုလုပ္လို ့ရမွာျဖစ္ပါတယ္....

အားလံုးပဲပညာဗဟုသုတၾကြယ္၀တိုးတက္ၾကပါေစဗ်ာ...

ေလးစားစြာျဖင့္

Phyo Sithu 

B.Sc (Physics)

Red Hat - RHCSA