ကွန်ပျူတာမှာ delete ဖျက်တိုင်းပျက်သွားရောလား

 ခဏခဏအမေး များတဲ့မေးခွန်းတခုပါ ….ကွန်ပျူတာမှာ delete နဲ့ပဲဖြစ်ဖြစ်…shift + delete နဲ့ပဲဖြစ်ဖြစ်…ဖျက်ရင်ပျက်သွားတယ်လို့ လူအများကယူဆလေ့ရှိပါတယ်…ဒါပေမယ့် computer ရဲ့ storage mechanism မှာအသုံးပြုတဲ့ sector တွေ…cluster တွေ….( 8 bits – 1 byte စသည်ဖြင့်…) ထဲမှာတော့ ကျန်နေလေ့ရှိပါတယ်…သဘောတစ်ခုအနေနဲ့ရှင်းပြရရင် စာအုပ်တအုပ်ကို ဖျက်ဆီးမယ်ဆိုရင် …စာအုပ်မျက်နှာဖုံး ကိုပဲဖျက်ဆီးတာက delete နဲ့ shift + delete နဲ့ဖျက်တာမျိုးပါ …ဒီတော့ အတွင်းဘက်မှာစာမျက်နှာတွေကျန်နေဦးမယ်ပေါ့ …ဒီတော့ ကျွန်တော်တို့က ရှိပြီးသားစာရွက်တွေနဲ့ မာတိကာစာမျက်နှာကနေ ဒီစာအုပ်ဟာဘာစာအုပ်လဲဆိုပြီး Recover ပြန်လည်ရယူနိုင်ပါတယ်…အဲဒီလိုသဘောတရားနဲ့ Recovery လုပ်ပေးနိုင်တဲ့ software တွေကိုတော့ Recovery software တွေအဖြစ်အများကသိကြပါတယ်

Recovery Software ဆိုတာ

Recovery Software တွေဆိုတာက Storage Media တစ်ခုလုံး ( Hard Disk, Memory Card, CF Card, ….) မှာရှိတဲ့ system OS file system ( FAT32, NTFS, Ext3, Ext4,RaiserFS,…) တွေ.. metadata ( မာတိကာလိုမျိုးစာမျက်နှာ)နဲ့ hexadecimal (or) octa decimal data ( စာရွက်စာသားလို data များ) ကို ပြန်လည် ရှာဖွေပြီး ( Scanning လုပ်ပြီး) Recovery ပြန်လုပ်ပေးနိုင်ပါတယ်…ဒါကြောင့် တခါတလေကျရင် OS File System ပျက်လုဆဲဆဲ storage  media တွေထဲက data တွေကို ပြန်လည်ရယူပေးရတာမျိုးတွေလည်းရှိပါတယ်…Raw File System ဖြစ်သွားတဲ့ storage media တွေထဲကနေလည်း ပြန်လည်ရယူတာတွေလည်းရှိပါတယ်….Recovery လုပ်ပေးနိုင်တဲ့ Software များစွာရှိပြီး Acronics, Symantec Norton , Get DataBack တို့ … Recover MyFiles တို့ဟာ လူသိများနာမည်ကျော်ကြားပြီးအခြားသော နာမည် တွေ နဲ့ software တွေလည်းရှိပါသေးတယ်…

 

ကဲ…ဒါဆိုရင် delete နဲ့ဖျက်တိုင်း shift delete နဲ့ဖျက်တိုင်းမပျက်ဘူး …Recovery Software နဲ့ ပြန်ယူနိုင်တယ်ဆိုတာသိကြလောက်ပြီထင်ပါတယ်…ဒီတော့ data တွေကို Storage Media တွေကနေ အပြီးတိုင်ဖျက်ချင်တဲ့အခါ File Shredder တွေကိုသုံးရင် Recovery လုပ်လည်းမရတော့ပါဘူး….

Physical File Shredder ဆိုတာ က ရုံးတွေမှာ documents တွေ…CD/DVD တွေကိုဖျက်တဲ့စက် တွေပါ…….ကျွန်တော်တို့သုံးမှာက Software File Shredder ပါပဲ…Windows အတွက်တော့ Shredder Software ကို download လုပ်ပြီး install လုပ်ပြီးသုံးရတာပါ …Linux မှာဆိုရင်တော့မလိုပါဘူး …file shredder ကို command line ကတခါတည်းသုံးရုံပါပဲ…. ကဲ…နမူနာတစ်ခုဖျက်ပါမယ်

Add files (or) folder မှာကိုယ် ဖျက်ချင်တဲ့ files တစ်ခုထက် ပိုလည်းရတယ်….folder ဆိုလည်း တစ်ခုထက်ပိုလည်းရတယ် ..ရွေးပြီးပြီဆိုရင် shredding algorithm ကိုရွေးရပါမယ်

 

Simple one pass နဲ့ two pass တို့က တစ််ကြိမ်ဖျက်နဲ့ နှစ်ကြိမ်ရိုးရိုးဖျက်ပါပဲ …သိပ်ထူးထူးဆန်းဆန်းမဟုတ်ပါ….

DoD 5220-22.M ဆိုတာက… US Department of Defense (DoD)ရဲ့ Drive Erase Standard တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်…ကမ္ဘာမှာရှိတဲ့ Government Agencies တွေနဲ့ Organizations တွေအသုံးပြုတဲ့ drive erase standard တစ်မျိုးဖြစ်ပြီး ၃ ကြိမ်ဖျက်ပါတယ်  ( 3- secure overwriting passess – လုပ်ပါတယ်) …..

ပထမအကြိမ်….. storage media မှာရှိတဲ့ Addressable storage bits တွေကို zeroes တွေနဲ့ overwrite လုပ်ပါတယ်

ဒုတိယအကြိမ်….ပထမတကြိမ်လုပ်ပြီးရလာတဲ့ bits တွေကို binary ones တွေနဲ့ overwrite လုပ်ပါတယ်

တတိယအကြိမ်….ဒုတိယအကြိမ်လုပ်ပြီးထွက်လာတဲ့ bits တွေကို random bits တွေနဲ့ overwrite လုပ်ပါတယ်

သုံးကြိမ်လုံး process passed ဖြစ်တာကို verified လုပ်ပြီးမှ final passed လုပ်ပါတယ်….

ဒါကြောင့်ကျွန်တော် တို့က DoD standard ကိုပဲသုံးတာပါ ….

 

နောက်ထပ် ၇ ကြိမ်ဖျက်နဲ့ ၃၅ ကြိမ်ဖျက်ကတော့ သုံးလို့တော့ရတယ်…သိပ်မလိုလို့မသုံးပါဘူး….ကျွန်တော််တို့အတွက်ကတော့ DoD နဲ့တင်််လုံလောက်နေပါပြီ…ဒါဆိုရင် file တွေကိုစက်ကနေအပြီးတိုင် Shredder နဲ့ဖျက်နိုင်သွားပြီပေါ့…အားလုံးပဲပညာဗဟုသုတကြွယ်၀တိုးတက်ကြပါစေဗျာ….

 

လေးစားစွာဖြင့်

Phyo Sithu